OSO, MAMÁ, SI?

María Lado (Cee, 1979) vén de publicar o libro de poemas Oso, Mamá, si?, na colección de poesía de Edicións Xerais.

Hai poucas semanas, na entrada dedicada ao proxecto Apiario, falaba doutro libro de María, o conto para nenos e grandes titulado Porque Cuqui non quere ir á lavadora.

http://fernandeznaval.blogaliza.org/2015/02/24/laboratorio-apiario/

Oso, Mamá, si? é un libro fermoso que ten como referencia a maternidade. Sempre me gustou a poesía de María. Sucédelle o que dicía Lorca con respecto do duende, tense ou non se ten, e ela teno. O seu verso semella doado porque é natural. O poema flúe sen dificultade aparente, sen asperezas, sen violencia, xusto no adxectivo, rico nas imaxes, alimentado cos elementos do cotián, do máis cotián. Semella doado, pero non o é.

E hai un poema que quero de maneira particular, un que escribiu por culpa miña. No encontro de embarcacións tradicionais de Muros, do ano 2009, programamos unha iniciativa lúdica e máxica. Tratábase de facer traballar xuntos a escultores e escritores vinculados ao territorio comprendido entre Corrubedo e Fisterra, convidándoos a construír un artefacto estanco, coma un barco e capaz de flotar, que levaría dentro un texto poético e unha mensaxe xeográfica. Durante os días dos encontros, obxectos e textos estarían expostos nunha carpa e o último día, saíndo ao mar de fóra en barco, lanzaríanse ás ondas, deixándoos alí ao azar das correntes. Ela quedou emparentada con Alfonso Costa.

Gústame ver actuar a María con Lucía Aldao, nese dúo marabilloso que forman ALDAOLADO, conxugando música e verso. Emociónome cada vez que recita este poema que o mar levou e aínda non devolveu, acaso levado pola corrente cara un mundo afastado, se cadra tragado por un cetáceo ou atopado por unha serea que o le cada día, soñando ser nai:

poema perdido nunha botella

para o océano

ti eras

só un neno de fanequeiras

vermellas que a area enterraba,

un brazo fortemente prendido da miña saia morada.

teño medo dos bichos, mami, dos bichiños do mar

e con forza de xigante collíaste de tea.

só así deixabas que o mar che lambese,

sen avanzar,

as pernas,

cravados ti e eu fronte á liña pola que a tarde escapaba

mollándose o rodo da saia coas puntas do mar.

ti

…acórdaste diso? eras só un neno.

ao abrigo do monte de mallou

os dous eramos pequeniños,

conta de caramuxas,

no areal deitado

un dedo de brisa percorrendo as nosas costas

peiteando as herbas de namorar no lombo da praia.

e esas outras prantas, mami,

esas que son 

como rabiños de coello

son, si. son.

e cando se moven así

é porque os coellos están contentos

están, si. están.

lémbralo? eu escribía fronte ao mar.

estás aquí neste poema, ves?

e mamá tamén

e o mar

e os bichiños do mar?

tamén, e os rabiños de coello.

todos aquí

dentro deste poema,

construíndo un recordo deste día.

bótala ao mar, meu amor?

pero calabas, agarrado á saia que a brisa preñaba.

e… onde iremos?

onde o mar nos leve

e… habemos de volver?

pois non sabemos

e ti… estarás comigo?

ata o último verso.

Advertisement

LABORATORIO APIARIO

Hai poucos días estiven en Apiario, convidado por Antía Otero e Dores Tembrás. Participaba nunha das sesións dun obradoiro literario dedicado a Julio Cortázar.  Debía falar algo sobre a relación do autor dos cronopios connosco, e intervir na lectura común do relato La señorita Cora. Paseino moi ben e sentinme moi a gusto, acollido por Dores e Antía, compartindo o devalar da tarde cos asistentes ao obradoiro.

Laboratorio Apiario é un proxecto singular e que me interesa moito. O nome está relacionado coa actividade das abellas e é sinónimo de alvariza. Apiario, alvariza, conxunto de enxames, e cada enxame resultado colectivo da actividade individual dos seres que o forman. Creo que esa é a idea, porque así é a cultura e este é un proxecto económico e cultural que toma a comunidade como referencia.

Supoño que Apiario poderá ir medrando e ampliando ámbitos de exploración e de traballo, pero xa de nacemento a súa proposta consiste en combinar a actividade editoiral independente e libre con iniciativas de formación literaria, a través de obradoiros e cursos de escrita en centros escolares ou empresas, clubs de lectura ou encontros con autores.

Como editorial vai prestar atención a novos valores da escrita e da ilustración. Tres son as coleccións con que inician o camiño: Cera labrada (poesía), Niño de abella (infantil) e Abella mestra (ensaio). Na primeira colección publicaron xa o libro Celebración, de Gonzalo Hermo, autor nacido en Rianxo, tal día coma hoxe, hai 28 anos, que xa publicou en 2011 o libro Crac e que forma parte das Redes Escarlata. Del é este poema:

TES A IDADE da túa pel,

pero a memoria é vella de máis para entendelo.

Repetirei o teu nome cando sexas outro

para evocar

aquilo que perdín e amei fondamente.

A linguaxe dura.

Os corpos non.

Para inaugurar Niño de abella, optaron por un fermoso texto de María Lado, Porque Cuqui non quere ir á lavadora, con ilustracións de Yanina Torres Tuirán. É este un libro co que todos os nenos estarán conformes e que todo adulto debe ler, porque fala da relación tenra e fermosa entre nai e neno e aclara as razóns polas que non convén lavar a máquina o osiño das noites.

Anúnciase, tamén a publicación: Poesía Hexágono. Ollada e Experiencia. Proposta e resposta nas aulas, con achegas de Yolanda Castaño, Estíbaliz Espinosa, Carlos Negro, Celso Fernández Sanmartín, Antía Otero e Dores Tembrás.

Deixo aquí o enlace á entrada na que VivirNaCoruña presentou este proxecto. Apiario non está moi lonxe da iniciativa de Lucía e Daniel. Aínda que Apiario ten como ámbitos de actuación a  formación e a edición e VivirNaCoruña a información e a comunicación, ambos son proxectos de xente nova, emprendedores nun mundo tan difícil e complexo como é a cultura, que enchen baleiros existentes e que pretenden facer visible e poñer en valor unha parte do esforzo que desenvolvemos como colectividade, o esforzo creativo e innovador, tan pouco cotizados.

http://vivirnacoruna.es/eventos-literatura/apiario-unha-editorial-baseada-na-comunidade/

A miña experiencia con elas foi formidable e podo dar fe de que o Laboratorio vai máis alá do experimento e ten na praxis, no empírico, un alicerce fundamental, velaí, senón, as madeleines de Proust preparadas por Dores e que, xunto cos tés e outras herbas, amenizan as tardes e que traen recendos de literatura maior, exactamente o que se coce e enforna no laboratorio.