PEDRO BLAS. POETA NEGRO DE CARTAGENA DE INDIAS

Unha das cousas singulares e fermosas que me aconteceron durante o festival de Barranquilla, foi escoitar recitar e cantar a Pedro Blas Julio Romero, o poeta negro de Cartagena de Indias. Foi na casa de Carolina, quen xa me falara del o primeiro día, significando a súa capacidade para introducir léxico africano e do seu barrio de Getsemaní nos poemas. A noite do noso encontro, faláronlle a el de como recitaba eu o poema Borraxeira, do libro Mar de Lira, cos seus ecos e a súa música e Miguel Iriarte, director do festival, pediume que ao día seguinte, no recital de clausura, repetise ese poema que xa lera na inauguración, esta vez dedicándollo ao poeta negro Pedro Blas, o Babalú de Cartagena. Fíxeno e cando rematei xuntámonos para sempre nunha aperta.

Estes días, Soria, o Ministro de Industria, di que a decisión de Ada Colau de dedicar un ano a reflexionar sobre o futuro do casco histórico de Barcelona é un erro, porque espanta importantes investidores estranxeiros e os investidores é o principal. O principal non é a xente, nunca é a xente. Aquí Pedro Blas narra o proceso de transformación da súa cidade Cartagena de Indias, de como foi entregada ao turismo, de como lle roubaron as velas ao seu barrio de Getsemaní, de como lle cercaron con arame a tarde a nenos e nais. Cartagena non existe, di, está en mans de outros.

Pedro Blas, por cincuenta dólares, amosa a súa cidade, entre versos e lembranzas. Guía único e singular, que é quen de contar a historia de cada recuncho, de cada lastro, de cada sombra. Se alguén quere, algún día, podo facilitar o contacto.

No seguinte vídeo, podedes apreciar unha mostra do seu recitado, non é en Barranquilla, senón no festival de Medellín. Que o gocedes.

 

Advertisement

A VACA DE FISTERRA

Hai algúns anos, en Lira, un día de borraxeira mesta, decateime de que non se escoitaba o son característico que sempre percorría o mar, en situacións meteorolóxicas semellantes. Non soaba a vaca de Fisterra, a vaca ou as vacas, que eran dúas as instaladas en 1889. En principio pensei que se trataba dun fallo mecánico e que axiña o repararían. Logo, Alexandre Nerium, tras me explicar que os altofalantes eran de pel, contaríame que decidiran non restauralos. Agora, Xosé Iglesias dime que implantaron un sistema de control e aviso tecnoloxicamente avanzado, que cumpre a función que antes executaba o sinal sonoro.

Pero creo que a Vaca de Fisterra era algo máis ca un sinal marítimo para días de néboa e borraxeira. As xentes da contorna, vintecinco millas cara o norte e cara o sur, aprenderon a convivir con el e puxéronlle nome. Incorporouse á literatura e á tradición oral e pasou a formar parte do patrimonio inmaterial, o máis sensible dos patrimonios, o que está en situación de perigo maior de desaparición xa que, ao cabo, trátase dunha realidade invisible, non tanxible, neste mundo no que todo necesita o certificado de existencia modelo Santo Tomás. O meu poema Borraxeira, incluído en Mar de Lira, empeza así: Berro de alén mar/ así e o bruar da luz da fin da terra/ cando a constancia da brétema absorve o espertar do día… Pero hai textos de Marilar Aleixandre e de Miro Villar, que lembre agora.

Desaparece unha cántiga, un refrán, un topónimo e non nos preocupa, sen nos decatar de que iso que perdemos é o verdadeiro ADN dunha colectividade, xunto coa lingua, que tamén é patrimonio inmaterial.

Dende hai tempo veño alertando sobre a necesidade de reclamar que as Vacas braden de novo. Agora atopei en Xosé Iglesias, poeta e mariñeiro de todos os mares, un compañeiro que pensa coma min. El, ademais, xa elaborou material reivindicativo, neste vídeo poema que aquí deixo e que é ben fermoso.

Iremos dando novas das iniciativas que desenvolveremos neste novo movemento que ben podería ter por nome. QUE MEDRE O MAR E QUE BRADE A VACA.