Vaise outubro, entre sol e chuvia, de vagar, cumprido, saudade do verán, anuncio do inverno. Agradecereille sempre a este outubro de 2015 o agasallo que me deu, devolvéndome unha paixón perdida. Nunca abandonei o gusto de observar paxaros, de buscalos, de camiñar atento a voos e cantos, pendente das sombras entre as follas das árbores e silveiras, dos brillos entre as ondas. Pero este outubro recuperei aquela paixón que sentín hai anos, sendo moi novo, cando en compañía de Manuel Villarino e de Vicente Gracia, membros os dous da sección ourensá da Sociedade Galega de Historia Natural, empecei a saír os domingos pola mañá polos arredores de Ourense a observar a natureza e a interpretar a paisaxe. Unha das primeiras cousas que aprendín foi a distinguir as lavercas, paxaro que introducín nun dos poemas daquela Fonte Abagañada, que foi o meu primeiro libro.
Logo, na Coruña, con Eva Vales e con Luís Míguez, fundamos a sección local da SGHN, porque non existía. O noso grupo ornitolóxico medrou, e todos os domingos, sobre as 7,30 a.m., saiamos con destino a Baldaio, á Barra do Anllóns, aos cantís de Corme ou ao encoro de Cecebre, para censar, para descubrir, para nos emocionar cando viamos unha singularidade, unha especie rara, poucas veces censada en Galicia. Daquela aprendín como son os tarros brancos e os parrulos cristados, souben de mascatos e de mobellas, de garzas e frailecillos, aos que aquí dicimos araos papagaios.
Con esta actualización das emocións tivo que ver a adquisición de novos binoculares e tamén, sen dúbida, a lectura do libro de Antonio Sandoval, ¿Para qué sirven las aves?. Coñecín a Antonio hai tantos anos, cando SGHN e Grupo Naturalista Hábitat saiamos ás veces xuntos ao encoro de Cecebre. Hai moito que non o vexo e non sabía deste libro, pero en abril, cando viaxei a Bos Aires, o meu amigo e corresponsal porteño deste blog, Jorge Omar Veiga, pediume se llo podía levar. Daquela merquei dous, aínda que a lectura demorou ata setembro. É un libro fermoso, que fala da paixón polos paxaros, pero tamén de amor á natureza no sentido máis amplo e de amor polo país.
Pensando no outubro que se vai e nos paxaros, lembrei un fermoso poema dun poeta 
que tiñamos por autor de culto, naqueles anos nos que nacía a tantas cousas. Falo de Dylan Thomas. Lembro que nos viamos reflectidos naquel poema seu no que fala de para quen escribe. Hai unha coincidencia con Celso Emilio, xa que proclama Thomas que non escribe para os soberbios, o mesmo que di Celso Emilio no seu poema sobre a lingua, que ten por título Deitado frente ao mar. Naquel poema Dylan Thomas afirmaba escribir para: …os amantes, os seus brazos abarcando as penas dos séculos,/ que nin pagan nin eloxian/ nin fan caso do meu oficio ou arte. Con iso soñabamos.
Refiríame antes ao poema titulado: Poema de outubro, escrito o día do seu trinta aniversario, que sería un 27 de outubro coma hoxe. Nese momento de 1944, vivía na localidade de Laugharne, situada ao oeste de Cardiff. A súa casa e o estudio están situados sobre o estuario do río Taff. Tiven a sorte de estar alí no ano 2013, cando asistimos ao congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos. Daquela, rematado o congreso, Malores Villanueva, Chus Lama, Helena 
González, Maribel, Manuel Gago e eu, alugamos un coche. Foi Chus quen se animou a conducir pola esquerda. Eu deixeime levar, sen saber moi ben onde iamos e a primeira parada, para a miña sorpresa, foi Laugharne. Paseamos visitamos os lugares de Dylan Thomas e xantamos. Vimos o fantástico estuario do río, cheo de aves, lugar ao que se refire el no seu poema. As fotos son de Maribel. Tentei facer unha tradución do poema, pero non son quen. Esta das tres primeiras estrofas que segue, ten como guía a versión en castelán de Esteban Pujals, publicada en edición bilingüe por Visor, en 1976, co título Poemas 1934-1952, libro que liamos cando soubemos del.
POEMA DE OUTUBRO
Era o meu trixésimo ano
O meu aniversario
Espertou cara o ceo o meu oído dende o porto e o bosque veciño
E a praia cumprida de mexillóns e de clericais garzas
O saúdo da mañá
Con oracións de auga e berros de grallas e gaivotas
E golpear de embarcacións de vela na parede trenzada polas redes
Para poñerme en pé
Ao instante
E botarme a camiñar cara a vila aínda durmida.
Meu aniversario comezou cos paxaros-
Acuáticos e os paxaros das aladas árbores voaban meu nome
Sobre as granxas e os cabalos brancos
E eu erguinme
No outono de chuvia
E camiñei no medio do chuvasco de todos os meus días
O abalo e a garza mergullábanse cando tomei camiño
Abeirado
E as portas
Da vila permanecían pechadas cando a vila espertaba.
Unha primavera de lavercas e unha rodante
Nube e as matogueiras da beira do camiño desbordaban con asubíos
De merlos e o sol de outubro
Estival
Sobre o ombreiro do outeiro
De socato foron clima amante e doces cantos
Que entraron na mañá pola que eu saía de vagar e escoitaba
Como escorregaba a chuvia
E o vento que sopraba frío
No afastado bosque aos meus pés.
(Continuará)
No ano 2004 falecía o entón alcalde de Muros, Celestino Formoso Vidal, Ito, amigo entrañable a quen me unía unha fonda relación. Militaba no PSdG-PSOE e repetía como alcalde por segunda vez. As nosas diferenzas ideolóxicas non impedían a amizade. Falabamos e discutiamos moito. Na miña opinión Ito era alcalde próximo á xente, soñador de cousas infrecuentes, como rehabilitar todas as fontes e lavadoiros de Muros ou explicar a paisaxe dende os versos. No mes de decembro daquel ano 2004, rendémoslle homenaxe, cun acto de lembranza e coa colocación deste monolito no Monte Louro, un dos lugares máis amados por el. Soñaba Ito con deixarlle ás novas xeracións no mesmo estado no que el o recibiu e gozou dende neno.
A noite branca 