BRAIS MORÁN: CRUZANDO O ECLIPSE

É novidade a edición do primeiro disco en solitario de Brais Morán, titulado Cruzando o eclipse. Trece temas caracterizados pola forza e a enerxía, gravados nos Estudios Abrigueiro de Friol. Colaboran nel: Fran Pérez, Cláudia Morán, Belém tajes, Arturo Vaquero e o coro de nenas e nenos de 2º A do CEIP de Arteixo no tema número 12: En paz, acaso o máis emblemático dos 13 que forman o disco. Síntome contento de participar no crowdfunding que o fixo posible. Recibino onte e veño de escoitarlo agora por primeira vez, antes de escribir esta breve reseña.

Gústanme estas palabras de Brais recollidas no interior:

Despois de todo, formo parte da esperanza dunha xeración cansada que acredita no futuro, sabendo que “todo” de nós depende no presente. Isto mesmo é o que move a miña música. 

Grazas con toda a alma e que vaia pra todos na lingua desta terra. 

O disco vai dedicado, de maneira especial, a César Morán, seu pai, amigo co que vivín tantos actos poéticos, porque adoita acompañarnos sempre que pode, só, ou en compañía de outros, en particular de Xosé Taboada.

TERRA FRÍA

Cold cold ground, di a letra da canción de Tom Waits que Miguel Mato Fondo invoca como referencia para o título do seu novo libro Terra fría.

Onte asistín á presentación na Coruña. Con Miguel estaban Paco Souto, poeta, percebeiro e director da editorial Caldeirón; Suso Lista, tamén home de mar, actor e escritor e o profesor, cantante, escritor, e compositor César Morán. O acto, nas Portas Ártabras creadas por Felipe Senén e que son a sede da Asociación dos Amigos dos Museos de Galicia.

Este non é un libro máis. Co paso do tempo un aprende a percibir cando un libro ten algo especial, cando ten forza. Ter duende ou non telo, que dicía Federico García Lorca, de novo centro da actualidade pola publicación deses informes que falan de que confesou antes de que o matasen. Que confesou? Que amaba e que escribía versos? Foi esa confesión a que determinou o asasinato?

O libro de Miguel ten duende porque é un libro escrito dende a máis íntima e radical percepción de si e do que o rodea, sen concesións, dende a súa verdade. Libro individual e colectivo a un tempo, como son os grandes libros. Duro porque reflexiona sobre o que somos, sobre a situación na que nos atopamos, sobre a lingua, a paisaxe, sobre a derrota e sobre o frío; sobre a sombra que o envolve como nesta imaxe tomada durante o recital. Seguramente non é gratuito que o último poema do libro sexa unha elexía, que invoca a peza musical do mesmo título de Gabriel Fauré.

Díxose na presentación que seguramente este é o mellor libro de Miguel. Haberá valoracións, pero é un libro importante, xa dende a declaración inicial, que recollo aquí:

Non son un cantor ambulante. Desde a consciencia do meu destino individual e colectivo, levo en min certo carácter marxinal que me fai estraño ante o mundo. Os meus poemas deben ser a radical resposta da miña soedade creativa.

A rosa negra da derrota, da lenta agonía do idioma, a inminente chegada dos días da lenta descomposición, a desesperanza. Acaso este país non foi máis do que un soño que alentou como unha ave moribunda nos versos dos seus poetas. 

Para recitar os poemas do libro, Miguel acompañouse das músicas queridas. Janis Joplin, Waits, Fauré… por iso deixo aquí a canción Cold Cold Ground, coa que empecei:

PACO CAMPOS E XOSÉ TABOADA

Onte polo serán, antes do temporal que logo se nos veu enriba, acudimos ao local de Monty 4, ben preto da casa, no que fora barrio do Papagaio coruñés. Tocaban e cantaban Paco Campos e Xosé Taboada, nun percorrido por cancións de amor dos territorios atlánticos, dende Brasil a Irlanda, dende Cuba a Portugal, pasando, claro, por Galicia e Bos Aires.

Dicir que Monty 4 é un espazo moi especial, un deses locais dos que hai poucos, espazo moderno para a creatividade e o diálogo, con paredes de formigón e tubos no teito, pero decorado con obras de arte, por estar ligado coa galería do mesmo nome. As mesas todas teñen deseño diferente e baixo o cristal, exhiben obras de artistas. Contra as paredes, libros. Tamén tivemos baile de tangos.

Eu coñecín a Paco Campos cando aínda era funcionario, antes de se dedicar ao teatro, á música e, agora, tamén á escrita.

Xosé Taboada é músico extraordinario, sempre disposto a nos acompañar coas súas frautas e os seus saxos en presentacións e recitais. Coñecino formando dúo con César Morán. Xuntos, Xosé e César, viñeron a Lira, no mes de decembro de 2012, a participar nos actos do 10 aniversario do Prestige.

Aquel ano, en maio, diante da provocación que supuña que o goberno municipal da Coruña non organizase ningún acto polo día das letras, unha morea de persoas, respondendo á chamada de Xavier Docampo, Lino Braxe e Olga Patiño, organizamos comandos artísticos dispostos a percorrer o centro da cidade, interpretando música, recitando ou actuando na rúa, cafés e bares. Xuntou forzas o comando no que estabamos nós co de Paco e Xosé e xuntos vivimos momentos ben emocionantes. Esta gravación que está en you tube, corresponde a unha das intervencións daquel día, no Rei do xamón. O vídeo é penoso, pero a acción non. Eu lembro esa tarde como de felicidade. Entrar nos locais, falar cos donos e co público e empezar a recitar, a contar, a cantar e a xente toda respectándonos e, en moitos lugares, participando. Ningún local nos dixo que non e algún, como ese do vídeo, ata nos quixo convidar a todos, e eramos moitos.