PREMIO ÁNXEL CASAL

Onte, en Pontevedra, no Pazo da Cultura, entregáronse os premios da edición que, co nome de Ánxel Casal, outorgan cada ano, dende hai dez, os editores galegos integrados en Asociación Galega de Editores. Emocionoume recibir un premio que leva o nome do editor galego por excelencia, vítima da represión fascista do ano 36, pero creo que algunha das categorías debería levar o nome de María Miramontes, porque sen ela non sei se a editorial Nós tería chegado onde chegou.

Dando as grazas polo premio que lles dediquei a Aurora Bernárdez e a Francisco Porrúa.

Porque un dos premios, o da categoría de non ficción, foi para O SOÑO GALEGO DE JULIO CORTÁZAR, publicado por Linteo.

Intervención de Manuel Ramos, de Linteo. Logo do autor, o editor, que para el, realmente, era o premio.

Dende aquí quero deixar constancia do meu agradecemento ao xurado e, tamén, dar fe dese momento especial que compartín alí con moita xente querida. Outras alegrías da noite foron a aperta na que me fundín con Agustín Fernández Paz ou os piropos divertidos que intercambiei con María Lado. María, con Lucía Aldao, amenizaron e presentaron o acto, intelixentes e simpáticas, coma sempre. Onte deixei pechada a súa contratación para o Encontro de Embarcacións Tradicionais 2015, que terá lugar no mes de xullo en Cabo da Cruz e do que xa vou facendo propaganda.

Unha parte dos premiados, autoridades e editores, na foto non entramos todos, porque eramos moitos.

As imaxes son de Maribel Longueira.

Esta é a lista de premiados, penso que non falta ninguén:

Premio especial a unha vida editorial, Galinova

Mellor libro de ficción, A viaxe de Gagarin, Agustín Fernández Paz, Xerais

Poesía e teatro, Estrela do norte, Luís Rei Núñez, Kalandraka

Libro ilustrado, Leviatán, Ramón Trigo, Kalandraka

Tradución, As floriñas de San Francisco, Darío Xohán Cabana, Edicións Alvarellos

Infantil e xuvenil, Escarlatina a cociñeira difunta, Ledicia Costas, Xerais

Divulgación, As mulleres galegas, Pepe Carreiro, Baía Edicións

Autora do ano, María Reimóndez

Iniciativa editorial, Colección Rescate, Edicións Alvarellos

Premio especial ás bibliotecas escolares.

Advertisement

CINE ALAMEDA, BELINDA E OUTRAS PELÍCULAS

Onte, arredor da presentación do libro O soño galego de Julio Cortázar, publicado por Linteo, no Museo de Belas Artes da Coruña, sucederon cousas. A máis importante, sen dúbida, o colapso que viviu a cidade pola manifestación dos traballadores de Alcoa. Pola manifestación en si, tampouco. A cidade foi tomada pola policía, como se agardasen unha batalla campal. Iso dificultou aínda máis o tráfico, transformando o centro e península da cidade nun lugar sen acceso e sen saída e atrasando a público e a Secretario Xeral de Cultura.

A manifestación remataba á beira do Museo, onde están as instalacións da Rede Eléctrica Española, xa que o problema de Alcoa, din os empresarios que propoñen o peche, é o custo da enerxía. Dende aquí quero expresar o meu apoio aos traballadores e a miña solidariedade. Non puiden estar con eles en ningunha das dúas manifestacións convocadas, xa que o pasado venres, durante a primeira, eu presentaba a homenaxe a Miguel González Garcés, e onte… onte presentaba o libro.

A programación de onte estaba concevida como unha homenaxe a Julio Cortázar. Nela estaba programaa a miña presentación e, tamén, a estrea dun documental: Cortázar Galicia, de Juan de la Colina. Cando agardabamos para empezar, un fotógrafo pediunos posar, porque dado o atraso, non podía agardar para facer a foto na mesa. Foi el quen me dixo que había anos, xa me retratara con máis escritores, no Carballiño, na cabina do cine Alameda, á beira da máquina de proxección. O fotógrafo é Moncho Fuentes e aquela foto foi feita o día da presentación doutro libro, Narradores de cine, co que Xerais conmemoraba o centenario do cine en Galicia. Eran as Xornadas de cine do Carballiño do ano 1996. Pedinlla e mandouma. De esquerda a dereita (o burro diante…) estamos: eu, Moncho Caride, Camilo Franco, Xerardo Méndez e José Antonio García Rodríguez.

Naquel libro eu incluín o relato Belinda. Cando me chamou Camilo para pedirme unha historia sobre cine, pensei en facelle unha homenaxe a meu pai, logo de 46 anos traballando arredor del, case todos no Xesteira, pero tamén no Iago e no Losada. Pensaba eu en xogar cun cine e unha película e que el entrase dalgún xeito no guión. Pregunteille cal fora a película que máis lle gustara dos centos ou miles que programara ao longo da vida. El díxome: Ben-Hur! Eu non vía ao meu pai no circo romano, organizando a carreira de cuádrigas, aínda que si lle din algunha volta á idea. Insistín, buscando outra oportunidade, e el comentou que unha película que lembraba moitas veces, porque o impresionara, era Belinda.

Dirixida por Jean Negulesco en 1948, o filme é adaptación da obra de teatro de Elmer Harris. A protagonista, Hane Wyman, recibiu o Óscar daquel ano pola súa interpretación. A historia da rapaza muda violada, permitiume xogar con espacios queridos: Magarelos de Allariz e co cine Xesteira, introducindo na historia a meu pai e a un falanxista desnortado e vagamundo. Gustou moito da historia Miguel Castelo, quen chegou a escribir un guión para unha curtametraxe de media hora, pero non conseguiu financiamento, e iso que fomos falar con Baltar pai. Este relato incorporouse logo ao libro Historias roubadas, publicado por Everest, e non é a única de cine que alí hai.

Si, sucederon cousas na presentación de onte. Algunhas, curiosas, contareinas nos vindeiros días. Outras non foron tan agradables. Ao remate, un grupo de mulleres pasaba por diante da mesa onde o libreiro vendía os libros e comentaban: el libro puede ser interesante, pero está en gallego. Si estuviese en español lo compraría, pero en gallego que lo compre él. Supoño que eu era él. Así está a cousa.

O documental de Juan de la Colina é moi evocador. Xoga coas imaxes das viaxes de Aurora e Cortázar a Galicia e cos lugares onde estiveron e por onde pasaron. Os fundidos das fotografías sobre a paisaxe urbana ou rural actual están moi ben. O remate é suxerente, surrealista, dixo Pepe Mondelo no coloquio, coa imaxe dun can, que fai de extra e agasalla momentos magníficos, mentres soan as campás dun templo.

ADONIS EN POETAS DI(N)VERSOS

Foi onte, pasadas as oito e media do serán, da man de Yolanda Castaño, con Manuel Álvarez Torneiro e con Adonis. Sabiamos do poeta sirio que viviu en Beirut e que hoxe reside en Francia. Leramos versos seus, celebráramos que a editorial Linteo de Ourense, acordase publicar o libro Singulares, na súa extraordinaria colección de poesía.

O recital foi unha festa, primeiro Torneiro, debullando versos de catro dos seus libros, entre eles os dous últimos, o premiado Os ángulos da brasa, que lle valeu o premio Nacional de poesía e o presentado hai catro días Onde nunca é mañá.

Logo Adonis con Yolanda, nun xogo de complicidades. Non sabemos se recitou, se declamou, se interpretou, se cantou. Escoitar os poemas na súa lingua, a diferencia de son do aire nos pulmóns, no esófago, na gorxa, na boca, o ritmo case canción, a forza e a dozura, a delicadeza e o espasmo, o verso coma vento, foi un agasallo que non esquecerei. O traballo de Yolanda como tradutora e como recitadora dos versos de Ali Ahmad Said, extraordinario.

Ali Ali, Xan Arias e eu tivemos ocasión de agasallarlle un exemplar de Suleiman y Salúa, publicado por Trifolium, a editorial de Xan, que inclúe edición en árabe. Grande foi a súa sorpresa ao descubrir que había entre o público un sirio coma el, non podendo ocultar a súa alegría. Falaron entre eles, pero non teño nin idea de que se dixeron.

Adonis con Eva Veiga

Deixo aquí estes versos. O primeiro poema, “Rapsoda” é tradución de Yolanda. Os outros son cousa miña, traducidos, iso si, dende unha versión en castelán. O primeiro poema que eu coñecín del foi a “Homenaxe ao vento e ás árbores” ao que pertence o fragmento que vai en segundo lugar. O terceiro titúlase “Na sombra das cousas”:

Xáctase o bosque inexpugnable

dos lobos que devastan o cerco que o protexe.

Por que entolece o ceo, cando a pedra se alza

e guinda unha rosa baixo a súa fiestra?

Saíde, lobos da tolemia, e dicide: Sexa a paz.

Benestar que fai rodar a súa herdanza

pola senda de Xerusalén ou A Meca,

ovella que non ten máis patrimonio

ca un año perdido.

Humanidade que camiña cara o seu Señor

cun pé na terra e outro

no ceo. Fato de roxelos.

A esfera de Deus escribe a súa historia con tinta

que non é senón sangue.

Por que non abandona a terra a súa quimera?

 

O vento pousa a man dereita

no ombreiro da rosa

e mete a esquerda no peto:

vento ladrón do recendo.

 

Eu prefiro quedarme na penumbra;

quedarme no secreto das cousas.

Gústame introducirme nas criaturas.

Errar como unha idea.

Estraño como a arte.

Anónimo,

incerto,

e esquecido,

nacendo novamente

en cada día.