OS FILLOS DA FAME

Pouco sabía de Ismael Ramos ata que me falou del Malores Villanueva. O día que se iniciaba o festival Pontepoética en Pontevedra, ela presentaba en Vigo o libro de Ismael Os fillos da fame, premio Johán Carballeira de poesía do ano 2015, publicado por Xerais. Pola mañá, no acto cos alumnos do IES Sánchez Cantón, pedinlle emprestado a Malores o seu exemplar e compartín con todos un fragmento do último poema do libro, que me parece extraordinario. O sábado pola mañá ela traía para min un exemplar dedicado.

Lino axiña, non unha vez, dúas, e volvín varias veces sobre algúns poemas, sorprendido pola calidade dun poeta tan novo, que sendo de Mazaricos, -da montaña-, din en Carnota, territorio tan próximo ao mar e ao lonxe tan afastado, é quen de refacer un mar propio dende a sensacións vividas, dende a memoria propia e dende a compartida, esa que levamos canda nós e que aflora de cando en vez, pegada ou voz dos devanceiros, inconsciente colectivo, que dicía Jung. Porque hai aquí símbolos, feridas, lembranzas que están máis alá da razón, ecos que alimentan os versos dos poetas dende sempre, pero que non todos son quen de apreixar e de expresar.

Os fillos da fame é, nese sentido, un libro dunha extraordinaria madurez, tamén unha proposta de liberdade. Gustaríame salientar aquí a suxestiva polisemia de cada poema. Todos propoñen e permiten múltiples lecturas, dende a máis evidente, ata algunhas que intuímos abisais, palabras que nos chegan dende o máis fondo das fosas e das furnas, dende o máis recóndito recuncho do ser. O mar, o amor, o desexo, a estirpe, a morte, o misterio, a vida ou a verdade, todo iso alenta nos versos de Ismael e, como aquel venres cos rapaces, deixo aquí, como chamada e reclamo, o último poema:

Negar o azul é máis que nomealo. Non falarei do mar:

xa non se pode. Pero entón de que? O amor sucede nun

coche e case nin vemos o mar pola néboa pero está aí.

Case non hai pobo pero está aí. O amor é un corpo. O mar

é un corpo cheo de corpos que non poden falar. O amor

é un pobo que non pode falar. 

Negar o azul é falar da auga e da carne. Negar o azul

é a rocha, o debuxo das mans sobre a ferida. Quero para

ti un lugar que ula así, coma este coche. Esta calor da

calefacción. Algo que nos acariñe. Negar o azul é o cariño

co que se abre a ferida.

Non imos ter medo da dor. O mar é o mar. O amor é o

mar. Unha viaxe en coche. Elíxote a ti para que me leves

ao cabo do home o día que saiba que vou morrer. Ti oirás

a verdade. 

Entón non falarei do mar. Será outra cousa. O azul será xa

outra cousa. 

Advertisement

PONTEVEDRA, PONTEPOÉTICA

Tiven a sorte e o privilexio de participar esta fin de semana no festival Pontepoética de Pontevedra, ese acontecemento poético que sucede cada primavera dende hai seis anos. 

Para Eva Veiga, Alicia Fernández e para min, o festival iniciouse o venres pola mañá, xa que cada un fomos falar cos alumnos dun instituto da cidade. A min tocoume o Sánchez Catón. Cando cheguei dixéronme: Vai ser aí. Vin que era un salón de actos e que sobre a porta poñía Paraninfo. Asusteime un pouco. Estaba advertido de que serían moitos os alumnos, pero coido que ao final acudiron máis dos que eu pensaba. Decidira cantar. Fixen un percorrido emocional e vital pola miña descuberta e relación coa poesía, a través da música e das cancións. Paseino ben e penso que eles tamén. Logo foi intenso o coloquio. Sorprendéronme moito. Un dos alumnos preguntoume canto había de real e canto de ficción na Noite branca. Cantei arriba e falei abaixo, así que as fotos non levar a orde do texto.

Pola tarde empezaron os recitais no Teatro Principal. A organización funcionou moi ben: Antón Sobral, Xaime Toxo, Carmen Durán, Carlos Fontes, Isabel, Xesús e claro, Yolanda Castaño, que dirixe o Festival, fixeron que todo sucedese ben e nun ton afectivo e cordial. O esforzo principal é do Ateneo de Pontevedra, que recibe axuda do concello e da Deputación.

Sexta edición do festival, seis linguas e moi boas voces: por Irlanda, en inglés, Lorna Shaughnessy; por Portugal Renato Filipe Cardoso; por Euskadi Juan Ramón Madariaga; por Cataluña Blanca Llum Vidal; en castelán Miriam Reyes, que é de Ourense, pero que viviu dende nena en Caracas e agora reside en Barcelona, quen nos achegou unha mostra do seu traballo poético-visual nunha sesión nocturna nun pub da cidade; Gonzalo Hermo, Alicia Fernández, Eva Veiga e eu, en galego.

Tanto o venres como o sábado, achegouse xente querida ata o Teatro, entre eles o meu querido Bila Taoré, o poeta senegalés do quen xa teño falado aquí. Tanto o venres como o sábado, recitei por vez primeira poemas do libro Nova York: ceo e mazá, que o mes que vén sairá en Nova York, publicado pola editorial Artepoética press, que xa publicara antes unha plaquette con Bater de sombras e a antoloxía bilingüe Memoria de abril.

Aquí pousamos case todos, organizadores, participantes, amigos, o sábado ao final, coa porta do teatro a piques de pechar. Foi unha grande alegría, malia a chuvia ou por ela.

As fotos do IES son de Malores Villanueva, que veu comigo e fixo a reportaxe. A do grupo é de Manuel Hermida.